Ευαισθητοποίηση και πρόληψη για τον εκφοβισμό ανάμεσα στους μαθητές: ανάπτυξη και εφαρμογή ενός σχολικά βασισμένου εκπαιδευτικού προγράμματος για δασκάλους-Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα DAPHNE ΙΙΙ 2008-2010

Αρ. Προγράμματος: JLS/2007/DAP-1/015 30-CE-0227747/00-73.

Το πρόγραμμα, πραγματοποιείται στην Ελλάδα (συντονίστρια χώρα) και εφαρμόζεται σε δημοτικά σχολεία στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Προγράμματος DAPHNE ΙΙΙ 2008-2010 με την έγκριση του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Υπουργείου Παιδείας και διεξάγεται σε διακρατικό επίπεδο με τη συμμετοχή 3 ακόμα ευρωπαϊκών χωρών: της Κύπρου, της Λιθουανίας και της Πολωνίας.

Η υλοποίηση του προγράμματος γίνεται από την Εταιρεία Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου (Ε.Ψ.Υ.Π.Ε), με το συντονισμό του Αν.

Καθηγητή Παιδοψυχιατρικής, Ιατρικής Σχολής του Παν/μιου Αθηνών, κ. Ι. Τσιάντη, και τη συγχρηματοδότηση κατά 20% του Υπουργείου Υγείας Πρόνοιας και κατά 80% του Προγράμματος Δάφνη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Οι γενικοί στόχοι του προγράμματος για τη χώρα μας είναι οι εξής:

ΠΡΟΛΗΨΗ: Ο έγκαιρος εντοπισμός των περιπτώσεων εκφοβισμού - θυματοποίησης σε παιδιά, καθώς και η εκτίμηση και καταγραφή των αναγκών αυτών των παιδιών και του σχολείου.

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ-ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ: Η μείωση των παραγόντων κινδύνου για την εμφάνιση μορφών βίας και επιθετικότητας μεταξύ μαθητών στο σχολείο με την ανάπτυξη στρατηγικών για την αντιμετώπιση του προβλήματος.

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΚΑΙ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗ: Ενημέρωση της ευρύτερης κοινότητας για τα ζητήματα του εκφοβισμού - θυματοποίησης.

ΣΥΓΓΡΑΦΗ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΥ ΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ.

Η εφαρμογή του Προγράμματος περιλαμβάνει:

Διερεύνηση αναγκών σε σχολεία δημοτικά σχολεία των Αθηνών και του Έβρου ως εξής:
- Με ποσοτική μελέτη, βάσει ερωτηματολογίων που διανεμήθηκαν σε μαθητές, εκπαιδευτικούς και γονείς για την καταγραφή των στάσεων, των αντιλήψεων και των πεποιθήσεων τους πάνω στο ζήτημα του εκφοβισμού.
- Με ποιοτική μελέτη που πραγματοποιήθηκε σε μαθητές και δασκάλους μέσω ομαδικά εστιασμένων συνεντεύξεων (focus groups).
Ανάπτυξη ενός συστηματικού εγχειριδίου με λεπτομερείς δραστηριότητες και οδηγίες για τους δασκάλους για την εκπαίδευσή τους, για γονείς και μαθητές με στόχο την εφαρμογή προγράμματος πρόληψης και ευαισθητοποίησης για το φαινόμενο του εκφοβισμού-θυματοποίησης στα σχολεία που συμμετέχουν στο πρόγραμμα.
Εφαρμογή προγράμματος εκπαίδευσης δασκάλων διάρκειας 30 ωρών, βασισμένου στο συστηματικό εγχειρίδιο, με στόχο την προώθηση και την ενίσχυση της γνώσης τους και της κατανόησής τους για το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού και την ανάπτυξη στρατηγικών υποστήριξης των μαθητών.
Εφαρμογή ψυχο-εκπαιδευτικής παρέμβασης με ξεχωριστές ομάδες μαθητών της Δ΄, της Ε΄, και της Στ΄ Δημοτικού στα συμμετέχοντα σχολεία.
Η εφαρμογή της ψυχο-εκπαιδευτικής παρέμβασης πραγματοποιήθηκε από τους εκπαιδευτικούς που εκπαιδεύτηκαν από τους ειδικούς του προγράμματος, με στόχο την παροχή γνώσεων και την ανάπτυξη δεξιοτήτων των μαθητών για την αναγνώριση και αντιμετώπιση εκφοβιστικών συμπεριφορών στο χώρο του σχολείου.
Η παρέμβαση πραγματοποιήθηκε με τους μαθητές σε δέκα εβδομαδιαίες συναντήσεις διάρκειας μίας διδακτικής ώρας.
Επιπλέον, διεξήχθησαν δύο ενημερωτικές συναντήσεις διάρκειας μίας ώρας με τους γονείς των σχολείων.

Το τελικό προϊόν του Προγράμματος αποτελεί το εγχειρίδιο για εκπαιδευτικούς το οποίο αφορά στην εφαρμογή ψυχο-εκπαιδευτικής παρέμβασης στα σχολεία.

Επίσης, το πρόγραμμα ολοκληρώνεται με την παραγωγή φυλλαδίου με οδηγίες-συστάσεις για το φαινόμενο του εκφοβισμού-θυματοποίησης, την έκθεση αποτελεσμάτων σε ημερίδες και συνέδρια, καθώς και τη δημοσίευση άρθρων σε επιστημονικά περιοδικά.

Ομάδα Συνεργατών στην Ελλάδα:
Τσιάντης, Ι., Ασημόπουλος, Χ., Βασιλακάκη, Ε., Γιαννακοπούλου, Δ., Λέκκου, Σ., Παπαδοπούλου, Κ., Σιγάλα, Α., Φύσσας, Κ., Χατζηπέμος,Θ.

Συνεργαζόμενα σχολεία στην Ελλάδα

Σχολεία που εφάρμοσαν το εγχειρίδιο:

Νομός Αττικής: 1ο και 2ο Δημοτικό Σχολείο Ν. Ψυχικού, 4ο και 8ο Δημοτικό Σχολείο Χαλανδρίου. Νομός Έβρου: 1ο και 3ο Δημοτικό Σχολείο Φερών, Δημοτικό Σχολείο Τυχερού, Δημοτικό Σχολείο Πέπλου Ν. Έβρου

Σχολεία που έλαβαν μέρος στην έρευνα αποτελεσματικότητας του προγράμματος, ως ομάδα ελέγχου: Νομός Αττικής: 5ο και 6ο Δημοτικό Σχολείο Χαλανδρίου.

Νομός Έβρου: 1ο και 2ο Δημοτικό Σχολείο Σουφλίου

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΕΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΠΟΥ ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΑΝ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

-Εικαστικά έργα μαθητών για τον εκφοβισμό και τη βία στο σχολείο
-Παραμύθια για τον εκφοβισμό και τη βία στο σχολείο από μαθητές Γ τάξης 1ου Δημοτικού σχολείου Φερών και Δ τάξης Δημοτικού σχολείου Τυχερού, Νομός Έβρου)

ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΕΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΗ ΒΙΑ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ DAPHNE ΙΙΙ

Για να δείτε τις παρουσιάσεις, πατήστε εδώ..

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΒΙΑΣ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ DAPHNE ΙΙΙ

Για να δείτε το σχετικό υλικό, πατήστε εδώ..

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΗΜΕΡΙΔΑΣ

Για φωτογραφίες από την ημερίδα, πατήστε εδώ..

ΑΡΘΡΑ-ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

Ασημόπουλος Χ, Γιαννακοπούλου Δ, Χατζηπέμος Θ, Σουμάκη Ε, Διαρεμέ Σ, Τσιάντης Ι (2008).

Το φαινόμενο του εκφοβισμού στο δημοτικό σχολείο: Απόψεις μαθητών, απόψεις δασκάλων.

Παιδί και έφηβος – Ψυχική Υγεία και Ψυχοπαθολογία, 10(1): 97-100 Γιαννακοπούλου Δ, Διαρεμέ Σ, Σουμάκη, Ε, Χατζηπέμου Θ, Ασημόπουλος Χ, Τσιάντης Ι. (2010).

Καταγραφή αναγκών και ευαισθητοποίηση για το φαινόμενο του εκφοβισμού σε σχολεία της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης στην περιοχή της Αθήνας. Ψυχολογία (17 (2), 156-175.

Για να διαβάσετε τα άρθρα, πατήστε εδώ..

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΑ ΦΥΛΛΑΔΙΑ

Δείτε τα ενημερωτικά φυλλάδια εδώ..